پدال های گیتار الکتریک و سفری به دنیای جذاب آنها

مهمترین مشخصه‌ی ساز گیتار الکتریک که آن را از سازهای دیگر متمایز می‌کند امکان استفاده از انواع و اقسام تجهیزات الکترونیکی مانند پدال های گیتار الکتریک است که با متصل شدن به این ساز قابلیت ایجاد افکت‌های صدایی متنوع را برای نوازنده فرآهم می‌نماید.

در این مقاله به انواع این افکت‌ها که معمولاً به صورت پدال می‌باشند خواهیم پرداخت و انواع پدال برای گیتار الکتریک را معرفی نموده و در مورد هر کدام توضیحاتی خواهیم داد.

سؤالاتی که در این مقاله به آن پاسخ خواهیم داد:

• مسیر سیگنال چیست؟
• انواع دسته‌بندی پدال برای گیتار الکتریک کدام است؟
• انواع پدال فیلتر چیست؟
• فیلتر کمپرسور چیست؟
• انواع پدال گین چیست؟
• انواع پدال پیچ افکت چیست؟
• انواع پدال ماژولاسیون چیست؟
• انواع فیلتر ولوم چیست؟
• انواع فیلتر تایم چیست؟
• پدال‌های مولتی‌افکت چیست؟

---

مسیر سیگنال چیست؟

انواع دسته‌بندی پدال برای گیتار الکتریک کدام است؟

پدال‌های افکت گیتار الکتریک را می‌توان به صورت زیر دسته‌بندی نمود:

پدال‌های افکت فیلتر (Filter Effects):

1. اکولایزر (Equalizer)
2. واه-واه (Wah-Wah)
3. فیلتر انولوپ (Envelope Filter)
4. تاک باکس (Talk Box)

پدال‌های کمپرسور (Compressors)

پدال‌های افکت گین (Gain Effects):

1. اوردرایو (Overdrive)
2. فاز (Fuzz)
3. دیستورشن (Distortion)

پدال‌های افکت پیچ (Pitch Effects):

1. اکتاور (Octaver)
2. اکتاو فاز (Octave Fuzz)
3. پیچ شیفتر (Pitch Shifter)
4. هارمونایزر (Harmonizer)
5. تیونر (Tuner)

پدال‌های افکت ماژولاسیون (Modulation Effects):

1. یونی وایب (Univibe)
2. کرس (Chorus)
3. فلانجر (Flanger)
4. فیزر (Phaser)
5. ویبراتو (Vibrato)

پدال‌های افکت ولوم (Volume Effects):

• ولوم (Volume)
• انولوپ (Envelope)
• ترمولو (Tremolo)

پدال‌های افکت تایم (Time Effects):

• دیلی (Delay)
• ریورب (Reverb)
• لوپر (Looper)

انواع پدال فیلتر چیست؟

اولین حلقه‌ی زنجیره‌ی گیتار تا امپ، فیلتر است. افکت‌های فیلتر با اسامی و ظواهر مختلفی به خود می‌گیرند، اما عملکردی واحد دارند: آنها تغییردهنده‌ی فرکانس هستند. آنها می‌توانند به عنوان اکولایزرهای ثابت یا دینامیکی عمل کنند که فرکانس‌های مختلف در سیگنال را بای-پس، کاهش یا افزایش دهند.

اکولایزر (Equalizer):

اکولایزرهای گرافیکی از اسلایدرها (Slider) که روی فرکانسهای مشخصی اثر می‌گذارند استفاده می‌کنند.

آنها روی فرکانس‌های فیکس شده‌ای اثر می‌گذارند و از نظر بصری شهودی هستند. مثالی بارز در این مورد مید‌های گود شده (کاسته شده) (Scooped Mids) نام دارد یا اکولایز کردن با طرح لبخند (Smile EQ).

فرورفتگی مرکزی روی اسلایدر فرکانس-مرکزی نامیده می‌شود. آن را می‌توان به عنوان حالت “صفر” یا حالتی که در آن صدا تحت تأثیر اکولایزر قرار نگرفته قلمداد کرد. از آن مبدأ می‌توان باندهای مشخصی از فرکانس را کاهش یا افزایش داده تا به طور قابل ملاحظه‌ای وضعیت صدا را در بازه‌های فرکانسی مشخصی تغییر داد.

مدل‌های پارامتریک اکولایزرها از ناب‌های (Knob) دایروی چرخان برای تغیر هر کدام از باندهای فرکانسی استفاده می‌کنند؛ و این کار با بالا و پایین بردن طیف فرکانسی مطابق میل شما صورت می‌پذیرد.

این ناب‌ها ولوم هر باند فرکانسی را کنترل می‌کنند، اما علاوه بر این می‌توانند پهنای تغییرات فرکانسی را نیز تغییر دهند که به درجه‌ی تغییر (Quotient of Change) یا به اختصار Q شناخته می‌شود.

پدال‌های EQ گرافیکی کاربری بسیار آسانی دارند و از نظر بصری مناسب هستند، در حالی که پدال‌های EQ پارامتریک می‌توانند کارکرد دقیق‌تری داشته باشند و معمولاً در استودیوها به کار گرفته می‌شوند وآنها با قیمت‌های بسیار بیشتری در بازار ارائه می‌گردند.

پدال واه-واه (WAH-WAH):

فلیتر انولوپ (Envelope Filter)

فیلتر انولوپ با عنوان واه-خودکار (Auto-Wah) هم شناخته می‌شود. از نظر صوتی مانند یک پدال واه-واه عمل می‌کند اما از قدرت سیگنال برای کنترل میزان سوئیپ فرکانس استفاده می‌کند.

به طور متداول، ناب‌های کنترل این امکان را به نوازنده می‌دهد تا میزان واه را با پیک زدن (زخمه زدن) نوازنده هماهنگ کند، در نتیجه گیتاریست می‌تواند به صورت دینامیکی میزان افکت را بدون استفاده از پدال کنترل کند.

تاک باکس (Talk Box)

احتمالاً به عنوان معروف‌ترین افکت‌های گیتار، تاک باکس جایگاه ماندگار خود را در تاریخ دارد. سیگنال گیتار از طریق یک اسپیکر به یک تیوب که نوازنده در دهان خودش نگاه می‌دارد وارد می‌شود.

این تیوب معمولاً به یک پایه‌ی میکروفون متصل می‌گردد تا نوازنده بتواند از فشار هوای حفره‌ی دهان خود کنترل صداهای دهانی را در اختیار بگیرد که پس از آن این صدا توسط میکروفون دریافت شده و به سمت اسپیکرهای خروجی منتقل می‌شود.

برخلاف پدال‌های EQ و واه، دهان نوازنده فیلتر فرکانس می‌باشد. از این بی‌واسطه‌تر نمی‌شود. با ساختاری به این سادگی، تاک باکس یکی از پویاترین و متمایزترین افکت‌ها را خلق می‌کند.

کمپرسورها (Compressors):

افکتهای گین (Gain Effects):

مورد بعدی در مسیر سیگنال شما، پدال گین است که می‌تواند دو یا حتی سه تا از آن به کار رود. این افکت‌ها سیگنال شما را از یک ترانزیستور یا دیود عبور می‌دهند تا صدای کلیپینگ (Clipping) یک امپ تیوبی را در حد نهایی آن ایجاد کنند. از نظر تاریخی این پدال‌ها محبوب‌ترین پدال‌های گیتاری هستند که مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

اوردرایو (Overdrive)

این همان نوعی از کلیپینگ است که انتظار دارید از یک امپ تیوبی که به صورت طبیعی تا حد بالایی با بالا بردن ولوم گین شده است شنیده شود. برخی از نوازندگان به این صدا کرانچ (Crunch) می‌گویند.

این پدال‌های اوردرایو، مانند مورد مشهور Ibanez Tube Screamer می‌توانند دو مرحله از گین را بدهند: اسلایت کرانچ (Slight Crunch) و کریمی ولوت لید (Creamy Velvet Lead).

بسیاری از نوازندگان از دو پدال اوردرایو پشت‌سرهم استفاده می‌کنند.

فاز (Fuzz)

دیستورشن (Distortion)

پدال دیستورشن به احتمال زیاد شناخته‌شده‌ترین پدال‌ها از دسته‌ی پدال‌های گین است. نه تنها گیتاریست‌ها از این افکت برای تولید دیستورشن با گین بالا در هر سطحی از ولوم استفاده کرده‌اند، بلکه این پدال می‌تواند اضافه بر یک امپ گین شده به عنوان یک تقویت‌کننده لید (Lead) به کار گرفته شود.

سبک هوی متال را در نظر بیگیرید، و صدا یک پدال دیستورشن را خواهید شناخت. درحالی‌که از این نوع پدال می‌توان به صورت ملایم برای رنگ‌دهی به صدا استفاده نمود، اغلب افراد پدال دیستورشن را مرتبط با صداهای مدرن گیتار که بیشتر به سبک هوی‌متال نزدیک است می‌دانند.

افکت‌های پیچ (Pitch Effects)

افکت‌های تغییر پیچ نت‌ها را بسته به اینکه چه نوع پدال پیچی استفاده گردد در مسیر سیگنال اضافه می‌کنند یا تغییر می‌دهند. بسیاری از نوازندگان ریف‌ها (Riffs) و صداهای منحصر به فرد خود را با استفاده از افکت‌های تغییر پیچ ساخته‌اند.

اکتاور و اکتاو فاز (Octaver & Octave Fuzz)

اکتاور نوعی از افکت پیچ است که هر نتی که نواخته می‌شود را با دو برابر کردن یا نصف کردن فرکانس آن و اضافه کردنش به نت اصلی به سیگنال وارد می‌کند.

این نوع از افکت‌ها توانایی شبیه‌سازی صدای گیتار باس را همزمان با صدای گیتار دارند. این نوع از پدال‌ها، پدال‌های پایین‌برنده‌ی اکتاو نامیده می‌شوند.

از طرف دیگر، پدال‌های بالابرنده‌ی اکتاو، اکتاوی بالاتر به هر نتی که نواخته می‌شود اضافه می‌کند. برخی از افکت‌های بالابرنده‌ی اکتاو، “اکتاو فاز” نامیده می‌شوند. بدین دلیل که میزان اکتاو بالای اضافه شده بستگی به سطح فازی است که پدال ایجاد می‌کند.

پیچ شیفتر (Pitch Shifter)

هارمونایزر (Harmonizer)

گاهی اوقات یک پیچ شیفتر سیگنال اولیه را در حین اینکه پیچ شیفت‌شده را به آن اضافه می‌کند حفظ می‌کند. نت شیف‌شده را می‌توان در فاصله‌ای موسیقایی از نت اصلی تنظیم نموده و به صورت خودکار هر سری از نت‌ها یا ملودی را هارمونایز خواهد نمود.

به طور خلاصه، این افکت گیتار را با کپی کردن ملودی در فاصله سوم و پنجم یا هر فاصله‌ای که تعریف کنید هارمونایز خواهد نمود.

تیونر (Tuner)

همه ما می‌دانیم که تیونر چیست. آنها افکتی به صدای شما اعمال نمی‌کنند. آنها صرفاً راهنمایی بصری به شما ارائه می‌دهند تا ساز خود را به سرعت کوک کنید.

با توجه به اینکه افراد بسیار اندکی دارای پرفکت پیچ (Perfect Pitch) یا همان گوش موسیقیایی تشخیص نت‌ها از روی صدایشان می‌باشند این امکان خوبی است. در حال حاضر اگر خواهان خرید یک پدال تیونر باشید یکی از آنها از بقیه متمایز است.

تی‌سی الکترونیک (TC Electronic) تحولی با تکنولوژی تیون پلی‌فونیک خود ایجاد کرد که امکان کوک تمام سیم‌ها را به صورت یکجا فرآهم می‌کند، فارغ از اینکه چه نوع کوکی استفاده می‌کنید.

افکت‌های ماژولاسیون (Modulation Effects):

بسیاری از پدال‌های افکت ماژولاسیون برای شبیه‌سازی برخی خصوصیات اسپیکر‌های لسلی (اسپیکرهای چرخان) ساخته شده‌اند.

کابینت لسلی به عنوان همراهی کننده‌ی ارگان هاموند بی3 (Hammond B3 Organ) ساخته شد و عملاً اسپیکری چرخان داشت که می‌توانست افکت‌های ماژولاسیون متداول را بسته به تنظیم سرعت آن تولید کند.

کمپانی‌های زیادی در حال حاضر ورژن‌های دیجیتالی پدالی را که صدای لسلی را به خوبی تقلید می‌کنند ارائه می‌دهند، در نتیجه حمل یک کابینت اسپیکر بسیار بزرگ دیگر ضروری نیست، مگر اینکه شما به شدت کمال‌گرا باشید و اشخاصی را برای حمل‌ونقل در استخدام خود داشته باشید.

دوبل کردن سیگنال و ماژولاسیون کردن برخی از خصوصیات سیگنال جدید قبل از اضافه کردن مجدد آن به سیگنال اصلی طریقه‌ای است که این افکت‌ها را ایجاد می‌کند.

یونی‌وایب (Univibe):

افکت‌های یونی‌وایب نیز برای تقلید صدای اسپیکرهای چرخان لسلی ساخته شده‌اند، اما با کمی تفاوت نسبت به پدال‌های دیجیتالی که پیش از این در موردش صحبت کردیم.

این افکت‌ها معمولاً مقداری از تمام افکت‌های ماژولاسیون را با هم ترکیب می‌کنند تا به طور تقریبی صدای چرخان را ایجاد کنند، اما در عین حال صدایی منحصر به فرد را ایجاد می‌نمایند. برخی از پدال‌ها این امکان را می‌دهند که بعضی دستکاری‌های جزء به جزء را از هر ماژولاتور را انجام دهیم، اما اکثر این پدال‌ها به کاربر اجازه‌ی تنظیم سرعت افکت یونی‌وایب را می‌دهند.

کرس (Chorus)

افکت کرس مانند صدای آبدار زیرآبی آمبینتی صدا می‌دهد که با دوبل کردن سیگنال گیتار و شیفت کردن جزئی صدای دوم از نظر زمانی و پیچ نسبت به صدای اصلی ایجاد می‌شود.

فلانجر (Flanger)

اگر تا به حال صدای یک نوار کاست دور کند یا کشیده شده را شنیده باشید با ماهیت افکت فلانجر آشنا خواهید بود. این صدا را می‌توان با پیچ و تاب خوردن در فاز و پیچ توصیف کرد.

فیزر (Phaser)

افکت شیفت کننده فاز با کمک دوبل کردن سیگنال ایجاد می‌شود؛ مانند فلانجر یا کرس، اما این بار سیگنال جدید بین بیرون یا داخل فاز بودن نسب به سیگنال اصلی در حال چرخش است.

ویبراتو (Vibrato)

در مورد ویبراتو، سیگنال دوبل شده از نظر پیچ ماژولاسیون می‌شود که این تصور را ایجاد می‌کند که گویی نوازنده دائماً از پدال وامی (Whammy) استفاده می‌کند یا از ویبراتو دستی روی هر نت استفاده می‌کند. سرعت و عمق ماژولاسیون پیچ قابل تنظیم روی پدال است که با چرخاندن یک یا دو ناب صورت می‌پذیرد.

افکت‌های ولوم (Volume Effects)

این دسته از پدال‌های افکت همان کاری را انجام می‌دهند که از اسمشان برمی‌آید. آنها ولوم سیگنال گیتار به طریقی دستکاری می‌کنند.

آنها معمولاً در این نقطه از زنجیره پدال‌ها می‌آیند (بعد از سایر چیزها به غیر از افکت‌های تایم-بیسد) و درنتیجه هر تغییری در ولوم سایر افکت‌های اعمال شده‌ی پیش از خود را دریافت کرده است. به کمک آن شما تمام سیگنال‌ها را به غیر از دیلی و ریورب تغییر می‌دهید.

پدال ولوم (Volume Pedal)

شبیه پدال واه-واه که یک پدال پایی متصل به تجهیزات تغییر تون صدا است، پدال ولوم هم همان است اما متصل به تجهیزات تغییر ولوم. وقتی از پاشنه به پنجه حرکت داده شود از 0 تا 10 خواهد رفت.

افکت انولوپ ولوم (Envelope Volume)

گاهاً با نام ولوم-خودکار (Auto-Volume) نیز شناخته می‌شود. این نوع پدال مانند واه-واه عمل می‌کند. این افکت با توجه به دینامیک پیک زنی نوازنده عمل می‌کند، اما به جای تغییرات تون، تغییرات در ولوم خواهیم داشت.

هنگام پیک زدن ولوم نخواهیم داشت، اما صدا به سمت قابل شنیدن سوق پیدا می‌کند. این کار صدای اتک پیک زدن را پنهان می‌کند و صدای سازهای زهی را شبیه‌سازی می‌نماید.

ترمولو (Tremolo)

این نوع از افکت به طور ریتمیک سیگنال را در یک حالت چرخشی کاهش و افزایش می‌دهد. اغلب در سبک‌های کانتری و وسترن گیتار شنیده می‌شود.

سرعت و عمق افکت توسط یک پدال و از طریق یک یا دو پتانسیومتر کنترل می‌شود. وقتی روی تمپو یک آهنگ تنظیم شود، نوازنده می‌تواند لایه‌ی دیگری از ریتم را روی چیزی که می‌نوازد ایجاد کند.

افکت‌های تایم (Time Effects)

به انتهای دسته‌بندی افکت‌ها رسیدیم. افکت‌های بر مبنای زمان (Time-based Effects) می‌توانند بیشترین تأثیر را روی صدای گیتار با زدن نت‌های اضافی داشته باشند و حتی می‌توانند موجب شوند که صدایی مانند صدایی در یک غار بزرگ را تولید کنید.

دیلی یا تأخیر (Delay)

اول از همه پدال کلاسیک دیلی قرار دارد که با عنوان اکو (Echo) هم شناخته می‌شود. مانند افکت‌های ماژولاسیون، پدال دیلی یک سیگنال همانند سیگنال اصلی می‌سازد و اجازه می‌دهد تا زمان تأخیر را برای اضافه کردن این سیگنال تنظیم نموده و تعداد تکرار مورد نظر را انتخاب کنید.

ریورب (Reverb)

ریوربریشن در سایکوآکستویک و آکوستیک، تداوم صدا بعد از تولید صدا است. این تعریف ریوربریشن است و راه خوبی برای توصیف صدایی است که از پدال‌های ریورب می‌شنویم. برای این منظور از ابزار دیجیتالی برای شبیه‌سازی صدای محیط‌های مختلف استفاده می‌شود.

لوپر (Looper)

افکت‌های لوپر ابزاری عالی هستند که به نوازندگان اجازه‌ی استفاده از زمان‌های تأخیر بسیار طولانی را می‌دهند تا یک پاساژ را ضبط کنند و در چرخه‌ای بی انتها آن را تکرار کنند.

جمع‌بندی:

هرکدام از این پدال‌های افکت گیتار که معرفی گردید همواره ابزاری عالی برای اضافه شدن به اجرای یک گیتاریست می‌باشند و می‌توانند امکان خلق ایده‌های تازه و همچنین خلق دوباره‌ی صداهای آشنای گذشته را فرآهم کنند.

این زنجیره‌ی افکت که معرفی شد صرفاً یک پیشنهاد است. اما همچنان توصیه می‌شود که با تغییر دادن در ترتیب این افکت‌ها در مسیر سیگنال خود امکان‌های تازه‌ای را تجربه کنید.